Lược sử thời gian Stephen Hawking

Tác giả Stephen Hawking và cuốn Lược Sử Thời Gian

Người ta nói Hawking là người kế tục xứng đáng của hai bộ óc lỗi lạc Isaac Newton và P.A.M Dirac. Ba thiên tài khoa học này đều là giáo sư toán học của đại học Cambridge. 

Điều khiến người ta ngưỡng mộ Stephen Hawking không chỉ là tài năng mà còn là nghị lực phi thường của vị giáo sư trên hành trình chống lại căn bệnh xơ cứng cơ vùng. 21 tuổi, ông dần mất đi khả năng vận động tay chân, đến mất hẳn giọng nói và rồi liệt toàn thân. Dẫu vậy, với đam mê bất tận về thiên văn học, ông vẫn giữ ý chí kiên cường để tìm hiểu những bí mật của vũ trụ bao la.

Tác phẩm Lược Sử Thời Gian của Stephen Hawking được ví với một con tàu vũ trụ đưa ta vào không gian, nơi ta được khám phá Lỗ đen, Nón ánh sáng, Mũi tên thời gian và vô số khái niệm vật lý thiên văn thú vụ khác.

Mục đích ra đời của cuốn sách Lược Sử Thời Gian

Ngay đầu cuốn sách, tác giả đã đặt ra vấn đề rằng con người bày tỏ quá ít sự quan tâm vào thế giới xung quanh. Chỉ còn trẻ em là luôn nhiệt tình đặt ra những câu hỏi quan trọng, ví dụ như vũ trụ đến từ đâu, nó có mãi như thế này không, hay có giới hạn cuối cùng nào cho sự hiểu biết của con người hay không.

Khi trẻ em đặt những câu hỏi đó cho người lớn, chúng thường nhận được những cái nhún vai hay những câu trả lời đầy mơ hồ. Đó chính là sự hạn chế trong hiểu biết của con người. Và cuốn sách Lược Sử Thời Gian sẽ giúp chúng ta giải quyết những câu hỏi ấy một cách cặn kẽ và thú vị nhất. 

Nội dung sách Lược Sử Thời Gian

Tổng quan về vũ trụ

Được xây dựng dựa trên cuộc tranh luận của một nhà khoa học và một bà già với hai ý tưởng đối lập: bà già thì cho rằng trái đất là một cái đĩa phẳng tựa lên một dãy những con rùa xếp chồng lên nhau. Nhà khoa học thì cho rằng trái đất quay quanh mặt trời, và mặt trời cũng là một phần trong thiên hà. 

Con người đã trải qua một cuộc hành trình dài cố gắng đưa ra những định nghĩa chính xác về bức tranh vũ trụ. Bắt đầu với những câu hỏi về chuyển động của hành tinh, con người đã nâng tầm tò mò của mình lên mức độ táo bạo hơn. Họ bước vào không gian giữa thiên đường và địa ngục và đặt ra câu hỏi: vũ trụ được tạo ra như thế nào?

Khả năng giãn nở của vũ trụ

Theo nhà thiên văn học Hubble, trái đất không nằm bơ vơ giữa thiên hà bao la mà xung quanh chúng ta còn hàng tỷ những người hàng xóm khác. Tuy nhiên, các vị hàng xóm này đang ngày một trôi xa chúng ta, đó là kết quả của việc đo quang phổ của những thiên hà xung quanh.

Khái niệm “vũ trụ tĩnh” có còn chính xác hay không? Liệu vũ trụ có thực sự đang giãn nở?

Các hạt cơ bản trong tự nhiên

Từ nhiều thế kỷ nay, con người tin rằng thế giới được tạo nên nhờ sự cấu thành vật chất, mà trong đó, các hạt vật chất được tạo nên từ electron, proton và neutron. 

Khái niệm “quark” xuất hiện đã thay đổi quan niệm bền bỉ đó, loài người lại tiếp tục cuộc khám phá không hồi kết, xem thứ gì mới là hạt cơ bản tạo nên vạn vật.

Số phận của vũ trụ

“Thời gian thực” có thể chỉ là một khái niệm mà con người tự đặt ra. Tác giả Stephen Hawking cho rằng rất có thể, không gian và thời gian là một mặt đóng không biên và vũ trụ hoàn toàn tự thân, tức là không khởi đầu, không kết thúc. 

Nếu như vậy, thì vai trò của Đấng sáng tạo trong vũ trụ của chúng ta là gì? Carl Sagan viết lời tựa cho cuốn Lược Sử Thời Gian đã táo bạo khẳng định rằng “Chẳng có việc gì cho Đấng sáng thế phải làm ở đây cả”.

Du hành ngược thời gian

Ở đây, tác giả đặt ra câu hỏi, liệu chúng ta có thể du hành ngược thời gian trước khi các cuộc đua xảy ra để đánh cược khi phần thắng đã nắm chắc trong tay.

Nếu chúng ta có thể chuyển động nhanh hơn ánh sáng thì việc ngược về quá khứ là hoàn toàn khả thi. Tuy vậy, việc vượt qua giới hạn của vận tốc ánh sáng là điều không thể nào.

Một câu hỏi vẫn còn để ngỏ là khả năng du hành trong không gian bằng cách uốn cong không-thời gian để tạo một lỗ sâu đục từ A đến B. Một chút thú vị và rắc rối nếu những vị khách tương lai nhúng tay vào thay đổi quá khứ.

Tầm quan trọng của một lý thuyết bao trùm

Theo Lược Sử Thời Gian, chúng ta có những lý thuyết bán phần giải thích được nhiều hiện tượng vật lý thiên văn nhưng vẫn chưa có một lý thuyết nào bao trùm và thống nhất được toàn bộ các lý thuyết đó. 

Thấu hiểu tường tận về vũ trụ còn phụ thuộc nhiều vào tương lai của nhân loại. Rất có thể, những gì mà chúng ta biết được ngày hôm nay mới chỉ là bước đệm sơ khai cho những hiểu biết hoàn chỉnh về vũ trụ và sự tồn tại của loài người về sau này.

Nhận xét về cuốn Lược Sử Thời Gian

Lược Sử Thời Gian tuy là cuốn sách về vật lý thiên văn nhưng không được trình bày như một công trình nghiên cứu mà lại giống một câu chuyện được nhà văn Stephen Hawking kiên nhẫn kể lại. 

Sách lôi cuốn cả những người không có chuyên môn về vật lý, vì được viết rất dễ hiểu và gần gũi với mọi lứa tuổi. 

Lược Sử Thời Gian là sự kết hợp của vật lý, thiên văn và cả lòng dũng cảm nữa. Stephen Hawking dám đặt ra những câu hỏi táo bạo, thách thức những quan điểm cũ mòn và những niềm tin cố hữu đã tồn tại nhiều thế kỷ.

Một điểm thú vị không thể bỏ qua của cuốn Lược Sử Thời Gian là phần phụ lục về các nhà khoa học nổi tiếng có phần hài hước.